In Pilatus & Jezus analyseert Agamben de teksten die verhalen over het proces dat leidde tot de kruisiging van Christus. Hij probeert te doorgronden wat er gebeurde. O.a. door de besluiteloosheid van Pilatus en de
cryptische antwoorden van Christus is het proces raadselachtig.
Agamben interpreteert het proces als een confrontatie tussen
het wereldse en het goddelijke rijk, waarbij het goddelijke zich nadrukkelijk (en
kennelijk noodzakelijk) onderwerpt aan het wereldse gezag: ‘Hier staan echt twee meningen en twee
werelden tegenover elkaar zonder tot elkaar te kunnen komen. Het is niet eens
duidelijk wie er over wie oordeelt […]’
Het goddelijke oordeelt niet, toont hij aan de hand van
enkele leerstellingen van Christus aan. Hij citeert vervolgens Salvatore Satta,
die betoogt dat het enige doel van een proces het uitspreken van een oordeel
(de res iudicata) kan zijn. ‘En zo komen we, volgens Satta, bij het ‘mysterie’
van het proces, hetzelfde mysterie als dat van het leven, dat ook maar
voortgaat en doorloopt zonder doel en zonder ophouden, totdat het een ogenblik
stopt om zich te onderwerpen aan het oordeel. “Want het oordeel is ook echt een
stilstand: een daad dus die in strijd is met de structuur van het leven […].”’
Hier is een parallel te zien met de teksten van Aby Warburg en Roland
Barthes over o.a. fotografie, waarbij de stilstand van de foto (of ook, in het geval
van Warburg, een schilderij) wordt gezien als iets dat
strijdig is met de principes van het leven. Warburg liet zien dat
schilders als Botticelli zich daar aan probeerden te onttrekken door in hun
schilderijen beweging te suggereren. Die beweging
wordt steeds in gang gezet door een verlangen (in het geval van Botticelli een verlangen naar het hogere).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten