zondag 13 november 2016
Notities #244-245
244) 'The band you know. The story you don't', stelt de trailer van de Beatles-documentaire Eight days a week. Dat valt tegen. Er zit niets in de documentaire dat niet al elders, en dikwijls beter, is verteld. Bovendien is de kritiekloze manier van vertellen behoorlijk irritant. De waarde van de documentaire zit hem wat mij betreft in het mooie, mij tot nu onbekende beeldmateriaal en de gerestaureerde geluidsopnamen.
De vraag die aan het begin van de trailer (ook redelijk in het begin van de documentaire) wordt opgeworpen, is een belangrijke: why are they screaming? Ik heb wel analyses gelezen die de hysterie tijdens de Beatlemania seksueel duidden; een religieuze duiding ligt ook voor de hand. Het massale van de massa lijkt me ook een factor. Het wordt in de documentaire ook zo verteld: de meisjes hoopten tegen beter weten in dat hun favoriete Beatle hen zou opmerken tussen alle anderen. Iedereen in het publiek wilde de rest van het publiek overstemmen. De Beatles, op hun beurt, probeerden dat weer te overstemmen met hun liedjes over de liefde. Je zou kunnen zeggen dat de concerten van de Beatles een luidruchtige uitwisseling van (onrealistische, onbereikbare) liefde waren. Pogingen om dat onrealistische te overbruggen.
245) Ik beschouw het als een ironische speling van het lot dat uit dezelfde generatie die de westerse cultuur de Flower Power gaf, een president als Trump voortkomt. Het is een surrealistische verkiezingsuitslag, het kan helemaal niet. Niet alleen omdat Trump een rampzalige campagne voerde tegen een sterke kandidaat met een bijna foutloze campagne - maar vooral omdat zijn opmerkingen en opvattingen lijnrecht ingaan tegen wat al sinds het begin van de twintigste eeuw geldt als 'Amerikaans'.
Althans - volgens de cultuuruitingen. In Nieuwsuur vertelde een vrouw gisteren dat ze zich realiseerde dat ze altijd in een bubbel heeft geleefd. Mijn uitleg van die opmerking is dat buiten alle communicatie die zij heeft ervaren (tv, boeken, internet, films, kranten) zich onder een enorme groep mensen een stelsel aan opinies heeft ontwikkeld die een figuur als Donald Trump aan de macht heeft kunnen brengen. Misschien is hier wel hetzelfde aan de hand: de massa is een verzameling eenlingen die zich onvoldoende opgemerkt voelen.
Het is niet zo moeilijk te begrijpen hoe populisme werkt, en ik snap ook wel waarom populisme in dit tijdsgewricht succesvol kan zijn. Maar het gebrek aan fatsoen waar al deze Trump-stemmers hoe je het ook wendt of keert van getuigen, is ronduit weerzinwekkend. Ik zie het als een plicht om hiertegen in verzet te komen, de vraag is alleen: hoe? De massa laat zich kennelijk vooral buiten de massacommunicatie om beïnvloeden, laat staan dat poëzie enig effect kan hebben. Toch is dat de enige manier die ik beheers.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Clintons campagne was zeker niet foutloos. En die van Trump juist heel goed. Clintons enige argument was: ik ben gekwalificeerd. Niet dat dat niet waar was, maar het is geen verhaal. Obama werd verkozen op een verhaal van hoop en verandering. Hij zei nooit: ik ben goed. Hij zei ook nooit: ik ben zwart, dus stem op mij want het is tijd voor een zwarte in het witte huis. Clinton wel (maar dan als vrouw). Daarin ligt een minachting besloten van kiezers, niet zozsin het niet serieus nemen van grieven, maar heel simpel: het idee dat het niet nodig is om echt een verhaal te hebben om ze te overtuigen, wat neerkomt op het idee dat het niet echt nodig is om met ze te praten. Trump deed dat wel. Vroeg in de campagne ging hij naar Detroit, waar de autoindustrie op zijn gat ligt doordat fabrieken worden verplaatst naar lagelonenlanden. Hij stond tegenover een publiek van bazen én arbeiders en zei onomwonden tegen die bazen: als jullie je fabrieken naar het buitenland verplaatsen, gooi ik een invoertarief op jullie producten dat zo hoog is dat ze op onze markt onverkoopbaar worden. Geen Democraat of Republikein heeft dat ooit gedaan in onze tijd.
BeantwoordenVerwijderenDit is geen volledige verklaring van de uitslag. Er speelt ontegenzeggelijk racisme en mysoginie mee, op significante wijze. Dit is alleen een commentaar op het idee dat Clinton een goede campagne heeft gevoerd. Dat heeft ze niet, volgens mij.
De rampzaligheid van Trumps campagne zat hem in alle schandalen: het beledigen van veteranen, het 'grab 'em by the pussy', de verloren debatten... Er verschenen zelfs artikelen die stelden dat Trumps kandidatuur een uit de hand gelopen stunt was, de partijtop riep hem op zich terug te trekken. Normaal gesproken is dat dodelijk.
BeantwoordenVerwijderenClinton had alleen het e-mailschandaal, was sterk in de debatten en was inhoudelijk toch zeker niet slecht. Normaal gesproken had haar dat, in combinatie met het gestuntel van Trump, een ruime winst op moeten leveren.
Maar 'normaal gesproken' gold hier niet. Dat Trump het beter heeft gedaan dan ik dacht, en Clinton slechter, blijkt uit de uitslag. Maar dat neemt niet weg dat de tijden op een bizarre manier zijn veranderd: het roken van een joint in zijn studententijd kostte Bill Clinton bijna zijn herverkiezing. Maar Trump was nog gekozen als hij een veroordeelde moordenaar was geweest (dit bedoel ik niet eens helemaal bij wijze van spreken).
Dat wilde ik uitdrukken met de zin waar je op reageert. Dat jij nu kunt zeggen dat de campagne van Trump 'heel goed' was, zonder dat ik je daar ongelijk in kan geven, is natuurlijk te bizar voor woorden.