Citaat 9 maart 2015

Ik constateerde nu, en in de hele oorlog eigenlijk alleen tijdens deze veldslag, dat er een soort afgrijzen bestaat dat even onbekend is als een niet-geëxploreerd gebied. Zo voelde ik in die ogenblikken bijvoorbeeld geen angst, maar een grote, bijna duivelse lichtheid; ook rare neigingen om in lachen uit te barsten die ik niet kon onderdrukken.

- Ernst Jünger (1895-1999)
Uit: Oorlogsroes (1920), vert. Nelleke van Maaren

Notities #157-161

157) Ik wil schrijven als een vrouw. You don’t have to have sex with the same sex to be a queer”, zei CA Conrad afgelopen donderdag in Perdu.

158) Afgelopen vrijdag keek ik een aflevering van de comedyserie The Big Bang Theory, waarin als flashback werd verteld hoe de hoofdpersonages elkaar hebben ontmoet. Leonard gaat hospiteren voor een kamer in het appartement van Sheldon, maar wordt al onderaan de trap gewaarschuwd voor de gekte van Sheldon. Op de betreffende verdieping belt hij bij de verkeerde deur aan. De deur wordt geopend door een grote, donkere man in vrouwenkleren, die zegt: ‘You want that crazy guy across the hall’.

Het feit dat de man donker is, wordt hier volgens mij ingezet als cliché van mannelijkheid. Het feit dat hij zich als vrouw verkleedt wordt ingezet als cliché van waanzin.

159) Het Boekweekthema is dit jaar ‘Waanzin’. Ik heb er nog niet veel van meegekregen, maar wat ik ervan zie is dat de aandacht uitgaat naar schrijvers die waanzin als ziektebeeld hebben (gehad) – niet naar literatuur als (noodzakelijke) vorm van waanzin. Dat is een gemiste kans.

160) Beweegt poëzie, die zich van het dagelijks taalgebruik af beweegt, zich niet ook af van de werkelijkheid? Beweegt een mysticus zich van de (alledaagse) werkelijkheid af, of er juist naartoe?

161) Het surrealisme uit CA Conrads Book of Frank is juist zo goed omdat het realistisch is verwoord. Onontkoombaar. Natuurlijk.

Notitie #156

De regel waar het in ‘I’m not the girl who misses much’ van Pipilotti Rist om draait is ontleend aan het liedje ‘Happiness is a warm gun’ van de Beatles. De oorspronkelijke tekst luidt: ‘She’s not a girl who misses much’.

De twee wijzigingen in de tekst zijn cruciaal. De regel wordt van de derde naar de eerste persoon omgezet, en van onbepaald naar bepaald. Toen ik het werk voor het eerst zag, ontroerde het me - juist door het vage, vervormde beeld en het kinderlijke, haast dreinerige herhalen van de regel (eveneens zodanig vervormd dat S. er fysiek onpasselijk van werd).

Ik vermoed dat ik de aard van mijn ontroering moet zoeken in de twee afwezigheden in de steeds herhaalde regel, die feitelijk fungeren als een dubbele ontkenning. De figuur (die karikaturaal vrouwelijk is, haar bewegingen bijna waanzinnig) is tegelijk aanwezig en afwezig: aanwezig in haar afwezigheid.