S. vindt de liedjes van Garfunkel & Oates niets aan. Dat komt misschien omdat het duo met hun grappige liedjes met name hun seksegenoten een spiegel voorhouden; of omdat het voor mannen leuker is om vrouwen grappen over seks te horen maken dan voor vrouwen. Een andere reden kan zijn dat het ook inderdaad een beetje een flauwe humor is.
Ik luister graag naar Garfunkel & Oates, niet eens zozeer omdat ik de grapjes zo leuk vind. Er zitten wel goede grappen bij maar echt dijenkletsers zijn het zelden. Het is meer hun energie: het geloof in de leukheid van hun liedjes (ook al zijn ze misschien flauw) en ook de pretentieloosheid van zowel de muziek als de teksten (de grapjes). Ze nemen zichzelf niet zo serieus, toch zingen ze hun liedjes met overgave. Het plezier zelf is de belangrijkste drijfveer en precies dat maakt de liedjes goed.
Dat komt overeen met wat John Lennon ooit over de Beatles zei: “When I was a Beatle, I thought we were the best fuckin’ group in the goddamn world. And believing that made us what we were.”
Het is niet primair de kwaliteit die maakt dat je goed bent.
Onzekerheid is angst, en angst met betrekking tot je eigen werk kan alleen betekenen dat je je eigen werk te serieus neemt.
S. vindt dat reden 1 en 2 er niets mee te maken hebben. Reden 3 klopt: S. vindt het gewoon slecht cabaret, de grappen net niet geslaagd, de liedjes net te simpel, de stemmetjes net te irritant.
BeantwoordenVerwijderenS. kan zich overigens wel vinden in de rest van je boodschap. Maar ze raadt je aan: (her)lees ook vooral wat Coetzee en Auster elkaar schrijven over de onzekerheid en angst over het eigen werk (en de bijbehorende afkeer van het lezen van recensies over het eigen werk). Die angst en twijfel horen er toch ook bij, bij het scheppen van een literair werk...
Ik denk dat zowel jij al S. de politieke realiteit in Amerika over het hoofd zien, waarin de liedjes van Garfunkel & Oates ontstaan, en waar die hun relevantie vinden. Die politieke realiteit is dat seksualiteit een hoofdthema is in iedere politieke verkiezing, en dat één van de partijen (de Republikeinse) tegenwoordig zelfs openlijk spreekt over een verbod op anticonceptie. In de Bush-tijd is een seksueel voorlichtingsprogramma op scholen gestart met de illustere titel "Abstinence-only education". Ofwel: als je kinderen maar leert zich van seks te onthouden, voorkom je zwangerschap en geslachtziektes. De feiten spreken dit al jaren tegen: die programma's stellen seksuele activiteit van kinderen met een half jaar uit, maar zorgen er ook voor dat ze met een groter gebrek aan kennis en met een groter gewicht aan schuldgevoel aan seks beginnen. Resultaat: veel grotere kans op geslachtziektes en zwangerschap. Omdat het vanuit de politiek actief wordt afgedwongen het niet over seks te hebben.
BeantwoordenVerwijderenEn dan zwijg ik nog over de zelfmoordgolven in de mid-west onder homoseksuele jongeren, of de hartverscheurende taferelen aan ziekenhuisbedden, waar gelovig ziekehuisbestuur mensen weerhouden om aan het sterfbed van hun eigen geliefde te zitten, of beslissingen te nemen over zijn of haar behandeling, omdat het om een ongetrouwde, homoseksuele relatie gaat. Of de vele mensen die wegens hun seksuele geaardheid hun baan verliezen. De politieke realiteit rond seks is in Amerika zeer overspannen, en raakt heel veel mensen heel erg persoonlijk, en vaak op een zeer dramatische manier.
Dat maakt dat het beleven van je eigen seksualiteit niet alleen een politieke daad is, maar ook een daad die met veel spanning gepaard gaat. En daar heb je humor bij nodig. Flauwe, harde humor. Van het soort van Garfunkel & Oates. Gevat in slecht gecomponeerde liedjes.
Je kunt daarbij zeggen dat de liedjes in hun flauwheid en slechtheid goed zijn omdat ze effectief zijn. Of je kunt zeggen dat wat G&O technisch te bieden hebben beperkt is, maar wel precies het juiste op het juiste moment. Dat doet er niet zo toe. Feit is wel dat de flauwe grollen van G&O niet zomaar flauwe grollen zijn. Je hoeft maar te kijken hoe hartstochtelijk ze door de LGBT-community in de VS worden omarmd om dat te begrijpen.
Over talent en overtuiging: bovenstaand verhaal gaat ook op voor Lennon & McCartney. Maar andersom gaat het verhaal van Garfunkel & Oates denk ik niet op voor The Beatles. L&M waren de juiste mensen op het juiste moment, ja, maar hebben ontegenzeglijk enkele tijdloze composities op hun naam staan. Met G&O zal dat nooit gebeuren.
Daar kun je je dank weer bij afvragen of dat het kenmerk is van grote kunst, dat het tijdloos is. En wat is dat eigenlijk, tijdloos?
Dank voor jullie reacties! Joost, wat je zegt gaat zeker op voor hun beste liedjes (waar ik o.a. 'Sex with ducks' toe reken). Bij liedjes als 'Pregnant women are smug' of 'One night stand' laten ze vooral zien hoe 'bitchy' vrouwen kunnen zijn. Ik vind dat ook sterke liedjes (ik vind 'One night stand' misschien wel hun leukste) maar als je alleen naar de tekst kijkt, zijn het vooral clichés. Ik vind het juist verfrissend te horen hoe die clichés heel erg goed kunnen werken. Overigens vind ik het helemaal geen slecht gecomponeerde liedjes, de humor zit ook in de muziek.
BeantwoordenVerwijderenIk zou zeggen dat een 'tijdloos' kunstwerk ook relevant is voor de beschouwer/luisteraar/lezer buiten het tijdsgewricht en de (maatschappelijke) context waarin het werk is ontstaan. En ik geniet in ieder geval ook in Nederland van de liedjes van G&O. Ze vervullen, in vergelijking met L&M, wellicht meer een 'columnistische' rol, maar dat doen ze dan wel verdomd goed.
Oh, ik vind ze ook enorm goed hoor. Ik denk alleen niet dat je hen recht doet door te zeggen: vooral clichés. Bij volksmuziek, volksvermaak - en dat is dit - is het zeer belangrijk wat de context is waarin het gemaakt is. Bij "Pregnant women are smug" kun je over de titel alleen al een essay schrijven over de relatie van die zin tot de verheerlijking én onderdrukking van de zwangere vrouw door rechtsconservatief Amerika. Maar dat essay hoef ik niet te schrijven, want G&O zingen het zelf al, kijk maar:
BeantwoordenVerwijderen'I can't wait to hear someone say
"Don't care if it's brain dead
Don't care if it's limbless
If it has a penis" '
Het cliché dat een vrouw áltijd blij moet zijn met een kindje, zelfs als het "limbless" is, want moederliefde overwint altijd. Dat is precies het cliché waar vrouwen aan moeten voldoen, en het cliché waarmee wetsvoorstellen worden geschreven als dat je je als zwangere vrouw voor een abortus verplicht inwendig door de overheid moet laten onderzoeken. Ook zit in de strofe de onderwerping aan de man ("If it has a penis").
Ja, het zijn clichés, maar het zijn juist die clichés waar G&O ons van bewust maken, die ze op de hak nemen, én die ze onschadelijk proberen te maken.
Er zit echt veel meer in dan lol, je kunt op deze groep gemakkelijk afstuderen bij bijvoorbeeld Vrouwenstudies, of Sociologie, Antropologie en met een beetje goede wil Literatuurwetenschap.
Ja inderdaad, er resoneert veel meer betekenis mee in de op het eerste gezicht pretentieloze tekst over onuitstaanbare zwangere vrouwen. En ik laat dat ene kritiekpunt meer dan graag varen. Dat neemt niet weg, en dat was het punt dat ik oorspronkelijk wilde maken, en daar zul je het ook niet mee oneens zijn, dat de liedjes ook zonder die context meer dan overeind blijven: vanwege de lol, de energie, de overtuiging waarmee ze worden gebracht.
BeantwoordenVerwijderenVoor de lol, en voor de context, hier een bizarre video die het denken van sommige mensen in de vs goed laat zien. Strekking: vrouwen die anticonceptie slikken, maken hun mannen homoseksueel.
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.youtube.com/watch?v=auv6c0-FsjU&feature=player_embedded